6. Tezgah türü

GÜNEYDOĞU ANADOLU ÇÖMKEÇİLERİ

( Adana, İçel, İskenderun ve Tarsus )

141 Tarsus'ta sırlama yapan bir çömlekçi ustası.

Adana, İçel, İskenderun ve Tarsus'ta bulunan çömlekçiler bütünüyle aynı yöntem ve biçimlerle çalışmaktadırlar. Yörede bu uğraşı sürdürenlere testici anlamına gelen cereci yapılan testilere de cere adı verilmektedir.

Kullanılan çamur, üç ölçü kırmızı kille bir ölçü kumun karışımından oluşmakta, 100 adet cer yapılabilecek çamur miktarına 10 kg. tuz ilâve edilmektedir.

Üretimde ağırlık cer ve küp yapimındadır. Deri sertliğine gelince işler Gaziantep ve Diyarbakır'da da görüldüğü gibi ikinci bir işlemden geçirilerek dipleri alınmakta, onların deyimiyle traş edilmektedir. Bu iş için kullanılan gerece cirit, sıyıracak, dip alma demiri gibi adlar verilmektedir.

Küpler, çeltik kabuğu, talaş ve odunla yapılan altı saatlik ilk pişirimden sonra sülyen, boraks ve çakmak taşından oluşan, bakır tuvaliyle yeşil renk verilmiş bir sırla sırlanmakta ve yalnız odun ateşinde 14-16 saat süreyle pişirilmektedir.

Yapılan küplere büyük boydan küçüğe doğru küp, çekme, mumcu, taban, taban ufağı ve girlik adları verilmektedir.


139 Adana'da bir çömlekçi ustası.

140 Aynı ustanın kendine özgü işleri	142 Adana'da sır hammeddelerinin öğütülmesinde kullanılan sır değirmeni


143 İskenderun'da yapılan çerler	144 İçel'de tıraşlama yapan bir çömlekçi ustası

[geri] [içindekiler] [ileri]

Not:
Bu araştırma Güngör Güner tarafindan 1972-77 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. O nedenle sayısal ve diğer veriler, o günün koşullarını yansıtmaktadır.