6. Tezgah türü

DİYARBAKIR

[geri] [içindekiler] [ileri]

Yedi çıkış kapısı olan Diyarbakır kentinin Mardin çıkışında üç çömlekçi atölyesi vardır. Yazık ki bunların hiç birisi içinde çalışanlara ait değildir. Yapılan işlerin tümü atölye sahiplerine teslim edilmekte ve parça başına hesap görülmektedir.

Kullanılan toprak Kavas köyünden getirilen açık kırmızı bir kille Dicle ırmağı kıyısından çıkarılan çok kumlu gri renkli bir kilin karışımından oluşmaktadır. Bana ayrıca, bu karışımdan yapılan kapların suyu soğutması ve kokutmaması için tuzda katılmaktadır. Bu karışımın tümüne metin adı verilmekte ve biçimlendirmenin sonunda kulp yapımında kullanılacak metine tuz yerine sazan bitkisinin tüyleri ilave edilmektedir.

Diyarbakırda yapılan testi ve küp formları Ege, Kuzey ve İç Anadolu'da yapılanların tümünden belli bir ayrım göstermekte ve yapılan işlerin dipleri ilk kez burada deri sertliğinden alınmaktadır. Dip alma aletine burada carut çeki tahtasınada karkaf adı verilmektedir. Pişirim, ilk iki saat çalı çırpı daha sonra çeltikle (pirinç kabuğuyla) ortalama sekiz saat sürüyle yapılmaktadır.

136 - Diyarbakır testilerinin ağzı bitimine doğru genişleyerek açılır. Bu, Güney'e özgü bir biçimdir.	137 Diyarbakır'da küplerin biçimleri ve kapakları diğer yörelerinkinden çok ayrıdır.