6. Tezgah türü

SUBAŞI KÖYÜ (Antakya)

165 Küplerin üst kısımlarının bant usulüyle tamamlanışı

Antakya'nın Samandağı ilçesine bağlı Subaşı köyünde, köyün adından da anlaşılacağı gibi dağın başından bir çömlekçi atölyesinde silo işlevini gören çok büyük küpler, yayıklar ve sipariş üzerine alışılagelmişin dışında çok ilginç saksılar yapılmaktadır. Sırsız küpleri içinde saklanan tahılın kurtlanmadığı söylenmektedir. Bilindiği gibi bugün modern siloların içleri de sırsız fayanslarla kaplanmaktadır.

Küplerin alt kısımları çark üzerinde yapıldıktan sonra bir süre güneşte çektirilir; sonra geri kalan kısımları bulundukları yerde altlıklarıyla birlikte yükseltilerek bant usulüyle muhbat adı verilen bir tahta modelaj kalemi yardımıyla biçimlendirilir. Yapılan işlerin yüzeyleri deri setrliğindeyken böbrek taşı adı verilen bir taşın sürtülmesiyle parlatılır.

Kullanılan çamur 5 ölçü Yolar Dağı, 12 ölçü Çurak köyü toprağı, 1 ölçü kum ve 8 ölçü Kadden toprağı karışımından oluşmaktadır. Pişirim, ilk iki saatı çalı-çırpıyla olmak üzere odun ateşiyle 48 saat süreyle yapılmaktadır.


165 Küplerin üst kısımlarının bant usulüyle tamamlanışı	166 Alt kısımları çarkta biçimlendirilmiş, güneşte kurumaya bırakılmış küpler

167 Samandağı'na özgü saksı biçimleri	168 Kilden yapılmış, üzerlerinde yanlık denen kontrol deliği bulunan yayıklar

[geri] [içindekiler] [ileri]

Not:
Bu araştırma Güngör Güner tarafindan 1972-77 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. O nedenle sayısal ve diğer veriler, o günün koşullarını yansıtmaktadır.