31. Biçimlendirme sırasında kalıbın ayak başparmağıyla döndürülüşü

Elazığ'ın bu kez Sivrice ilçesine bağlı Uslu Köyünde çömlekçiliğin köy ekonomisindeki yeri oldukça büyüktür. Hemen her evin kadını bu işi bilmekte ve yapmaktadır. Uslu köyü ürünleri tüm İç Anadolu ve Güney Anadolu kentlerinin pazarlarında bulunabilir.

Uslu köyünün özgeçmişi hakkında köy öğretmenince hazırlanan ve köy incelemeleri dosyasından edinilen bilgiye göre, Uslu köyü, köyde bugün bile üyeleri bulunan Durağan ve Hasik (Hasan) adlı iki ailenin ilk kez 1200-1300 yılları arasında buraya gelip yerleşmeleriyle kurulmuştur; o tarihten bu yana köyde Türkçe konuşulmakta ve bu sanat süregelmektedir.

32. Seri üretim yapan
Uslu'lu bir kadın

Köyde çömlekçiliğin yanısıra tarım ve hayvancılık da gelişmiştir. Gerek çömlekçilikte kullanılan toprağı çevre tepelerden getirmek, gerekse yapılan kapkacağı çevre kent, kasaba ve köylere ulaştırmak için katıra ihtiyaç büyük olduğundan hayvancılıkta katıra oldukça önemli bir yer verilmektedir.

33. Nişanlı bir kalıbın arkadan görünüşü

Biz, günün belirli saatlerinde Elazığ'dan kalkan taşıtlarla kolayca Sivrice'ye geldik. Sivrice'de M.T.A. (Maden Teknik ve Araştırma) genç ve anlayışlı elemanları bize kendi ciplerini vererek köye gitmemizi sağladılar.

Anadolu'da ilkel çömlekçilikle uğraşan her köyü görmek bizim için değişik, ilginç ve şaşırtıcı bir olaydı. Ama duyduğumuz şaşkınlık Uslu'da doruğuna ulaştı.

34. Biçimlendirmede kullanılan kalıplar ve sıvıyacak adı verilen tahta parçaları

Buraya dek çizilen tablo Uslu'yu görünceye kadar yabancımız değildi. Ne var ki burada yere çömelmiş olarak çalışan kadın, kalıbı döndürme işleminde ayağının baş parmağını kullanmaktadır (Resim: 31). İşi yapan kadın bu durumda gerektiğinde her iki elini de biçimlendirme işlemi için rahatlıkla kullanabilmektedir. Bunu görünce insan, istemeden, ayakla döndürülen çarka geçişin zaman içinde dondurulmuş ilk evresi karşısında olduğu duygusuna kapılıyor...

35. Uslu'lularca yüz yaşında olduğu söylenen ve parlatma işlemini yapan güdelikçi nine.

Kapkacak yapımı için erkeklerin katırlarla çevre tepelerden getirdikleri kile burada "suruç" adı verilir. Getirilen kilin sulandırılıp yoğurulmasından yapılan işlerin pişirilmesine dek tüm işlemler artık kadınların görevidir. Dölek köyüne göre kadınların işi burada oldukça hafiflemiştir. Yapılan işler, kalıp adı verilen, gene topraktan yapılmış, altı sivrice, ağır ve kalın bir tabağın üzerinde bant usulü biçimlendirilir. Burgudere köyünde olduğu gibi Uslu'da da ayrıca altlık kullanılmaz. Uslu'da kapkacak yapma işlemine düzmek adı verilmektedir. Düzme işlemi bitince yapılan işler deri sertliğine gelinceye dek kurumaya bırakılır. Sonra, kullanılan kilden daha ince taneli ve daha kırmızı renkte boyak adı verilen kilden yapılan bulamaca batırılmış bir bezle kapların içleri ve dışları astartanır. Boyak iyice kuruduktan sonra da üzerlerine yünlü bir bez parçası sürtülerek kaplar parlatılır. Yapılan her kap için ayrı bir kalıp kullanıldığından aynı anda çalışmayan aileler, kalıplarını birbirlerine ödünç verirler. Kalıpların karışmaması için her ailenin kalıplarına işlenmiş kendine özgü bir nişanı vardır.

36. Uslu'da kilden yapılmış arı kovanları ve ön planda bir ana kız

Çerze, içi çukurlarla işlenmiş bir kaptır (Resim: 39). Süzme yoğurdu suyla ezerek açmakta kullanılır. Çukurlar bir tür rende gibi iş görmektedir. Aynı sistem bugün fabrikasyon olarak yapılan Japon seramiğinde de görülür. Onlar buna "Sürtme kabı" adını vermektedirler.

İlkel çömlekçilikle uğraşan köylerde tezgâh ve kapkacak yapımında kullanılan yöntemin aynı olmasına karşın formlar hiçbir zaman birbirine benzemez. Köyün kendi içinde de bu işi yapan her kadına göre ufak tefek ayrılıklar görülür. Uslu'da da, ana formların aynı kalmasına karşın, her kadının yaptığı formlarda, çok küçük ayrıntılarda da olsa, bir kendine özgülük vardır. Örneğin Resim 39 ve Resim 40'daki testi ve çerze formlarında belirgin bir ayrılık göze çarpmaktadır.

37. Yapılan işler güneşte iyice kurutulduktan sonra evin erkeği tarafından aralarına uzunlamasına odunlar konularak üstüste dizilir. Böylece oluşturulan kümenin çevresine daha önceki pişirimde kırılıp bozulmuş parçalar dizilerek sanki bir fırın meydana getirilir. İki - iki buçuk saat süren pişirimini rüzgarlı bir havada yapılması koşulu vardır, yoksa kapların iyi pişmeyeceğine inanılır.	38. Uslu'da yapılan kaplardan bazı örnekler: (soldan sağa) testi; küze; pilav güveci; Adana güveci; duvak; çerze.
39. Uslu'da bir testi yığını ve bir çerze	40.